ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ & ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΣΤΗ ΜΗΛΟ
Στη Μήλο η Πλάκα είναι πρωτεύουσα, δημιουργήθηκε γύρω στα 1800. ονομάστηκε Πλάκα για την επίπεδη επιφάνεια όπου χτίστηκαν τα πρώτα σπίτια. Εδώ στη Μήλο κυριαρχεί η λαϊκή αρχιτεκτονική με τα κατάλευκα ασβεστωμένα κτίσματα, τα γραφικά στενά σοκάκια και τα πλακόστρωτα. Στο κέντρο της Πλάκας,, σε ένα όμορφο νεοκλασικό κτίριο στεγάζεται από το 1985 το Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλος. Στην είσοδο του Μουσείου υπάρχει πιστό αντίγραφο (εκμαγείο) από τη θαυμαστή "Αφροδίτη της Μήλου". Στο Μουσείο στη Μήλο φιλοξενούνται αγγεία, καλοδιατηρημένα με λεπτομερείς παραστάσεις, ειδώλια, αγάλματα, ανάγλυφα και νομίσματα.

Βρίσκεται και το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Μήλος. Εδώ εκτίθεται η καθημερινή ζωή των Μηλίων. Στα εκθέματα συμπεριλαμβάνονται κεντήματα, τοπικές ενδυμασίες, χειροποίητα υφαντά, οικιακά σκεύη και παλιές φωτογραφίες.

Απέναντί του βρίσκεται η Παναγία της Κορφιάτισσας. Ένα στενό πιο μακριά βρίσκεται η Παναγία των Ρόδων. Στο κέντρο του κάστρου υπάρχουν δεξαμενές για τη συγκέντρωση του βρόχινου νερού.

Η εκκλησία της Μέσα Παναγιάς ή Σκινιώτισσας είναι σύμφωνα με την παράδοση στη θέση όπου η εικόνα της Παναγιάς που βρέθηκε σε σκίνο στην κορυφή του Κάστρου. Στη Μήλο το κάστρο χαρίζει στον επισκέπτη την υπέροχη πανοραμική θέα σχεδόν όλου του νησιού. Όταν μάλιστα η ατμόσφαιρα είναι διαυγής διακρίνει κανείς και μέχρι σε άλλα νησιά του Αιγαίου. Κατά το ηλιοβασίλεμα εδώ εναλλάσσονται τα χρώματα ανάμεσα στο κατακόκκινο και το χρυσό ή πορφυρό.

Όταν πρωτομπαίνει στη Μήλο στο λιμάνι τον προϋπαντεί η πόλη Αδάμαντας. Ο Αδάμαντας κατοικείται περίπου από το 1824 όταν έφτασαν απελπισμένοι Κρήτες από τα Σφακιά. Γρήγορα μόνιασαν με τους Μηλιούς και έτσι ο Αδάμαντας γνώρισε μεγάλη εξέλιξη. Το λιμάνι του είναι βαθύ και προστατευμένο από τους βοριάδες. Στη Μήλο ο Αδάμαντας έπαιξε σημαντικό ρόλο τόσο στον Α΄ Παγκόσμιο όσο και στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

στη Μήλο στον Αδάμαντα τα σπίτια είναι σκαρφαλωμένα πάνω στο λοφάκι, έχουν κάτασπρους τοίχους, ανθοστόλιστες αυλές και απλή αρχιτεκτονική. Τα δρομάκια του είναι στενά σοκάκια. Σήμερα αποτελεί οικονομικό, κοινωνικό και τουριστικό κέντρο για το νησί. Αποκτά σιγά - σιγά όλη την απαραίτητη τουριστική υποδομή σε ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, εστιατόρια, ταβέρνες και άλλα.

Ο Αδάμαντας στη Μήλο διαθέτει δύο παραλίες. Τη Λαγκάδα με Θερμά Λουτρά και ιαματικές πηγές, και την Παπικινού, που έχει βραβευθεί με τη γαλάζια σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 1993. Εδώ είναι και οι συγκοινωνίες που θα σας οδηγήσουν σε διάφορα μέρη στο νησί, Μήλος.

Στη Μήλο στο Σαρακήνικο χωριό συναντά κανείς ένα σεληνιακό τοπίο. Υπάρχουν λευκά επιμήκη σχεδόν οριζόντια βράχια, απλώνονται παντού, σχηματίζοντας πλατώματα με κατεύθυνση τη θάλασσα. Τα βράχια είναι φαγωμένα από την αρμύρα και μοιάζουν σα να είναι σμιλευμένα και δημιουργούν μικρές και μεγάλες κοιλότητες. Εκεί ανάμεσά τους σχηματίζεται μία μικρή ακρογιαλιά ξεχωριστή για την ομορφιά της. Λίγο πιο κάτω συναντάμε το χωριό Μύτακα στη Μήλο που είναι κυρίως ψαροχώρι και αμέσως μετά τον Άγιο Κωνσταντίνο, μικρό παραθαλάσσιο οικισμό. Αριστερά του απλώνεται η Αλογομάντρα μία από τις ομορφότερες παραλίες του νησιού. Λίγα ενοικιαζόμενα δωμάτια στη Μήλο θα βρούμε στην Πάχαινα και αμέσως μετά συναντάμε τον Κάπρο με τους λευκούς βράχους που σχηματίζουν γέφυρες, κάβους και σπηλιές. Συνεχίζοντας την περιήγηση στη Μήλο συναντάμε τον Παπάφραγκα με τις βαθιές, σκοτεινές θαλάσσιες σπηλιές του. Λίγο πιο πέρα είναι η Φυλακωτή που πρωτοκατοικήθηκε στη νεολιθική εποχή και ήταν η αρχαιότερη πόλη του νησιού.

Ο δρόμος στη συνέχειά του καταλήγει στα Πολλώνια που πήραν το όνομά τους από τον Απόλλωνα. Τα σπίτια εδώ είναι κατάλευκα και στην ευρύτερη περιοχή κτίζονται κατοικίες με νησιώτικη αρχιτεκτονική που λειτουργούν ως ενοικιαζόμενα δωμάτια στη Μήλο και διαμερίσματα στη Μήλο. Από τα Πολλώνια στη Μήλο γίνονται καθημερινά πολλά δρομολόγια προς την Κίμωλο (διάρκειας μισής ώρας περίπου). Επίσης υπάρχουν από εδώ εξορμήσεις για τα Γλαρονήσια.

Ανατολικά και σε κοντινή απόσταση από τα Πολλώνια βρίσκονται τα Βούδια, ένας όμορφος κόλπος με ψιλό βοτσαλάκι. Εκεί είναι οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις της μεγαλύτερης μεταλλευτικής εταιρείας της Μήλου ΑΕΕ Αργυρομεταλλευμάτων και Βαρυτίνης.

Η διαδρομή κατευθύνεται προς τη Βορειοδυτική Μήλο. Το χωριό Τρυπητή είναι κτισμένο αμφιθεατρικά πάνω στην πλαγιά που κατεβαίνει στη θάλασσα. Το όνομά της το πήρε από τα μαλακά εδάφη της, που έμοιαζαν τρυπημένα, προερχόμενα από ηφαιστειογενή πετρώματα. Στο ύψωμα του χωριού σώζονται σπαρμένοι, ανεμόμυλοι. Σήμερα μερικοί από αυτούς είναι ενοικιαζόμενα δωμάτια με όλες τις ανέσεις τους.

Το Κλήμα στη Μήλο το συναντάμε όταν κατευθυνθούμε προς τη θάλασσα και είναι ένα όμορφο ψαροχώρι. Εδώ συναντάμε και τις περίφημες πρωτοχριστιανικές κατακόμβες που συγκαταλέγονται ανάμεσα στις πιο αξιόλογες σε όλον τον κόσμο. Εδώ κοντά βρίσκεται και το αξιόλογο αρχαίο θέατρο από τα ρωμαϊκά χρόνια. Και εδώ κοντά βρέθηκε και το περίφημο άγαλμα της Αφροδίτης της Μύλου το 1820 εντελώς τυχαία από ένα γεωργό.

Ανεβαίνοντας από τον Αδάμαντα στη Μήλο συναντάμε τις Πλάκες που με τα μικρά κάτασπρα σπιτάκια και τα στενά δρομάκια δημιουργεί την εντύπωση νησιώτικου χωριού. Ένας στενός δρόμος μας οδηγεί στο παραθαλάσσιο Φυροπόταμο. Πολύ κοντά του βρίσκονται ο Τριοβάσαλος και Πέρα Τριοβάσαλος.

Το όνομά το πήραν από τον πρώτο οικιστή, Αντρέα Βάσαλο. Στο δρόμο που ενώνει τους δύο Τριοβάσαλους γίνεται κάθε Πάσχα στη Μήλο μεγάλο γλέντι, το έθιμο του μπαρουτιού, που ίσως προέρχεται από τα χρόνια της επανάστασης του 1821. Εδώ οι νέοι των δύο χωριών ανταγωνίζονται για το ποιος θα κάνει τον περισσότερο θόρυβο πετώντας δυναμίτη μακριά. Εδώ υπάρχει ωραία θέα και πολλά ενοικιαζόμενα δωμάτια.

Ο δρόμος δεξιά μας οδηγεί στα Μαντράκια. Είναι παραθεριστικός οικισμός με ψαροκαλύβες.

Για την επόμενη διαδρομή μας η πρώτη στάση είναι η Ζεφυρία. Το Δεκαπενταύγουστο γίνεται εδώ ωραίο και μεγάλο πανηγύρι. Από τη Ζεφυρία συνεχίζουμε για Παλαιοχώρι, μία από τις ωραιότερες παραλίες του νησιού στη Μήλο.

Ένας άλλος χωματόδρομος από τη Ζεφυρία οδηγεί στην Παραλία της Αγίας Κυριακής με τα κατάλευκα κουφετένια βότσαλα. Μετά το αεροδρόμιο ξεκινάμε για Τσιγκάδο που μας αποζημιώνει με τα καθαρά νερά του. Δίπλα του βρίσκεται η εξωτική παραλία της Φυριπλάκας, που τη βρίσκουμε αν περπατήσουμε σε μονοπάτι με κάτασπρο χώμα. Επόμενη διαδρομή μας με κατεύθυνση την Αχιβαδολίμνη πρώτη στάση μας είναι οι παραλίες του Προβατά. Απέναντι υπάρχει η παραλία του Αγίου Σώστη στη Μήλο. Σύμφωνα με την παράδοση εδώ βρέθηκε η εικόνα του Αγίου. Οι παραλίες στη Μήλο εδώ είναι ρηχές και απάνεμες. Αφήνοντας πίσω μας τον Προβατά συνεχίζουμε. Ο δρόμος ανεβαίνει ψηλά. Κοντά στα λατομεία συναντάμε την παραλία του Γέροντα που συγκεντρώνει αρκετό κόσμο. Πρέπει να κατεβεί κανείς περίπου δέκα λεπτά μέχρι την παραλία αλλά αναμφισβήτητα αξίζει τον κόπο.

Συναντάμε την περιοχή του Κήπου όπου βρίσκεται η παλαιότερη εκκλησία της Μήλου, αφιερωμένη στην Παναγία. Διασχίζοντας τη νοτιοδυτική περιοχή του νησιού απομακρυνόμαστε από τη θάλασσα και αντικρίζουμε το Χάλακα που έχει βράχια με σκούρα, καφέ και μαύρα πετρώματα. Συνεχίζοντας φτάνουμε στο ιστορικό μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Σιδεριανού.

Στη γιορτή του Αγίου στη Μήλο γίνεται μεγάλο πανηγύρι που κρατάει μέρες. Ο ναός και τα κελιά του μοναστηριού διατηρούνται σε καλή κατάσταση. Η παραλία στη Μήλο με το ίδιο όνομα προσφέρεται για όσους θέλουν να κολυμπήσουν μόνοι να απολαύσουν τα διάφανα νερά. Προχωρώντας φτάνουμε στη λιμνοθάλασσα Ριβάρι.

Στη συνέχεια φτάνει το γραφικό Εμπουριό, παλιό λιμανάκι που εξυπηρετούσε το νησί. Σήμερα υπάρχουν στην περιοχή λίγα ενοικιαζόμενα δωμάτια στη Μήλο και μία γραφική ψαροταβέρνα.

Η επιστροφή γίνεται πάλι από το μοναστήρι της Αγίας Μαρίνας. Ο δρόμος οδηγεί στη Χιβαδολίμνη ή Αχιβαδολίμνη. Είναι μία παραλία, πολύ μεγάλη σε έκταση, με ανοικτόχρωμη άμμο στα ρηχά, καταγάλανα νερά, που απλώνεται κατά μήκος του δρόμου.

Ωστόσο ο καλύτερος τρόπος για να γνωρίσει κανείς τις μοναδικές, φυσικές ομορφιές της Μήλου, είναι ο γύρος του νησιού με καΐκι, μία μονοήμερη εκδρομή ου αξίζει πραγματικά. Είναι μια σπάνια εμπειρία κατά τη διάρκεια της οποίας καθένας μπορεί να δει και να χαρεί ξεκούραστα τις αμέτρητες παραλίες στη Μήλο και τις απίθανες συνθέσεις των χρωμάτων και των διαφορετικών πετρωμάτων της Μηλαϊκής γης.

Στο λιμάνι του Αδάμαντα, ξεκινούν κάθε πρωί ασφαλή καΐκια και άλλα σύγχρονα πλεούμενα αγκαλιάζοντας το νησί γύρω - γύρω. Πρόκειται για μία διαδρομή με πανέμορφες εικόνες και με εντυπωσιακά στοιχεία, που συνθέτουν το προικισμένο από τη φύση νησί. Κατά μήκος των ακτών του, απλώνονται πάμπολλες αμμουδιές, καθεμία με τη δική της ξεχωριστή ομορφιά.

Το τοπίο εναλλάσσεται διαρκώς, παίζοντας με τα χρώματα και τους ασυνήθιστους σχηματισμούς του ηφαιστειογενούς εδάφους δημιουργώντας συνθέσεις μοναδικές, που γοητεύουν και συγκινούν τον κάθε επισκέπτη. Η διαδρομή αυτή ενδείκνυται για όσους δεν έχουν την πολυτέλεια του χρόνου και συγχρόνως επιθυμούν να γνωρίσουν το συντομότερο δυνατό το μεγαλύτερο τμήμα του νησιού. Η διαδρομή είναι ευχάριστη και ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Εδώ υπάρχουν αρκετά ξενοδοχεία στη Μήλο , ενοικιαζόμενα δωμάτια στη Μήλο , ταξιδιωτικά γραφεία στη Μήλο , εστιατόρια στη Μήλο , καφέ μπαρ στη Μήλο , καταστήματα στη Μήλο , ενοικίασεις αυτοκινήτων στη Μήλο.